Omgaan met verandering

Effectief improviseren kun je leren

Panta Rhei; alles stroomt. Waarmee ik maar wil zeggen dat alles voortdurend in beweging is. Zeker in de huidige tijd waarin de ontwikkelingen razendsnel gaan. En steeds onvoorspelbaarder worden. Wie had er 10 jaar geleden gedacht dat er nu zelfrijdende auto’s zouden zijn? Of dat we nu voortdurend verbonden zouden zijn met internet via onze smartphone? Want die smartphone is ook nog maar 10 jaar oud. Nieuwe dingen komen en kunnen ook weer razendsnel verdwenen zijn. Denk aan Hyves. Of aan Twitter dat over zijn hoogtepunt heen lijkt. Alles stroomt en op het moment stroomt het zelfs behoorlijk hard.

Omgaan met verandering: de weerstand

Verandering, we houden er niet van. We hebben regelmatig te maken met weerstand tegen verandering. Het lijkt alsof we het prettiger vinden om vast te houden aan wat we kennen. Het nieuwe is onbekend en geeft een gevoel van onveiligheid. Waarom is dat eigenlijk?

Verandering wordt vaak ervaren als verlies. Om het nieuwe te omarmen moet je eerst het oude loslaten. In de workshop Effectief improviseren laat ik deelnemers iets aan zichzelf veranderen. Wat dan opvalt, is dat vrijwel iedereen iets weghaalt. Horloges verdwijnen in broekzakken, riemen worden afgedaan en ringen worden van vingers gehaald. De eerste associatie bij verandering is dat je iets kwijtraakt, iets opgeeft.

Omgaan met verandering: mijn eigen verandering

Ik ben geen uitzondering: ook ik heb de neiging vast te houden aan het bekende. Ik gooi ook het liefste mijn oude schoenen nog niet weg. Eerst even kijken of die nieuwe wel zo lekker lopen.

En zeker voordat ik improvisatie ontdekte, vond ik verandering vooral frustrerend. Ik vond dat het me extra werk opleverde. En vooral onzekerheid. Ik bleef liever zitten waar ik zat.

Toch ben ik in de loop der tijd veranderd. Ik krijg tegenwoordig complimenten over hoe flexibel ik omga met onverwachte situaties. Om een voorbeeld te geven: een tijdje terug zou ik een training verzorgen bij een wijkteam. Samen met twee andere collega’s waren we keurig op tijd op de locatie. Het team was nog in bespreking dus konden we de ruimte nog niet in. Via een sms-berichtje gaven we aan onze contactpersoon door dat we er waren. Een kwartiertje later kwam er een antwoord: waar we zaten. Ze had ons gezocht maar kon ons niet vinden. In het telefoongesprek dat volgde, bleek dat er een locatiewijziging was geweest die niet aan ons was doorgegeven. We zaten dus op de verkeerde plek.

Gelukkig was de nieuwe locatie niet ver weg. Dus snel met de auto naar de goede plek. Daar kwamen we aan op hetzelfde moment dat de training zou beginnen. We liepen de zaal in, ik begroette de aanwezigen en begon met de training. Na afloop zei een collega van me dat ze het knap vond dat het voor de deelnemers leek alsof er niets aan de hand was. Dat klopte ook: voor ons was er iets aan de hand. Voor de deelnemers kwamen we precies op het goede moment binnen: op tijd.

Omgaan met verandering: een andere houvast

Waarom was het voor mij zo makkelijk om te schakelen? Om mee te gaan met die verandering? Dat komt omdat ik heb leren improviseren. Ik ken de principes van het omgaan met onverwachte situaties. Ik heb mezelf daarin ook getraind. Daardoor heb ik ervaren dat ik kan omgaan met het onverwachte. Die ervaringen hebben mij ook het vertrouwen gegeven dat ik daarmee om kan gaan. Ik ben er inmiddels van overtuigd dat ik me in vrijwel elke situatie kan redden. Ik heb een andere houvast gevonden: de principes en vaardigheden van improvisatie.

Omgaan met verandering: effectief improviseren

Veel mensen denken bij improviseren aan: je doet maar iets. Of: improviseren doe je als al het andere niet meer lukt. Het is veel meer dan dat. Het is een krachtige methodiek waarmee je leert omgaan met verandering, met onverwachte situaties. En als je traint te improviseren, bouw je ook ervaring en vertrouwen op in het omgaan met onzekerheden. En dat is in deze tijd onmisbaar. Als alles stroomt, kun je maar beter leren zwemmen. Als alles veranderd, kun je maar beter leren improviseren.

Geschreven door Berry van den Bos